Lubrzański Szlak Fortyfikacji jest z pewnością największą atrakcją turystyczną gminy Lubrza. Fortyfikacje Ufortyfikowanego Frontu Łuku Odry i Warty (niem. Oder-Warthe-Bogen-Festungsfront zwany też Ostwall) powstałe w okresie międzywojennym pod względem wielkości porównywalne są z legendarną Linią Maginota we Francji, uznawaną za największe umocnienia na naszym globie. O ile jednak francuskie fortyfikacje są bardziej rozległe, to system podziemny Ostwall jest potężniejszy i można go śmiało uznać za największe podziemia fortyfikacyjne na świecie. Fortyfikacje to jednak nie tylko podziemia, które co roku przyciągają tysiące turystów z całego świata. To również ogromne, pojedyncze bunkry rozsiane po całej gminie Lubrza.
Podstawowe prace wykonano w latach 1933-34. W roku 1935 Generalny Inspektorat Saperów i Fortyfikacji przedstawił niemieckiemu dowództwu plany rozbudowy fortyfikacji w rejonie Odry i Warty. Przekraczały one najśmielsze oczekiwania dowódców. W myśl tego projektu miał powstać olbrzymi, połączony gigantycznymi podziemiami obszar obronny, najeżony przeszkodami terenowymi orz schronami bojowymi. W tym samym roku Hitler osobiście wizytował miejsce robót.
Podstawę obrony systemu fortyfikacji stanowiły ogromne, żelbetowe schrony, stanowiące szczyt ówczesnych rozwiązań technicznych. Podzielono je na kilka kategorii w zależności od grubości ścian i pancerza oraz rodzaju uzbrojenia. Najpotężniejsze z nich miały posiadać ściany o grubości dochodzącej do 3,5 metra.
Planowano również budowę baterii pancernych. Były to żelbetowe stanowiska ogniowe dla artylerii 100 mm lub 150 mm. Jedna z nich miała powstać w rejonie Boryszyna.
Zachowały się tu w doskonałym stanie podziemia będące zapleczem baterii, zwane ze względu na ich przebieg Pętlą Boryszyńską. Planowano też wykonanie tzw. „milczących schronów”, czyli mocno zamaskowanych bunkrów, z których ogień miał być otwierany dopiero w bezpośredniej bliskości przeciwnika.
Na zewnątrz oprócz tzw. pancerwerków (były to typowe bunkry Ostwall) istniał cały system okopów, mostków fortecznych, śluz i systemów spiętrzeń wody.
Zwiedzanie podziemi dostarcza niezapomnianych przeżyć. Przebywanie w nich bez przewodnika jest zabronione i niebezpieczne. Zwiedzanie Pętli Boryszyńskiej - części podziemi znajdujących się na terenie gminy Lubrza – jest możliwe, dostępna jest podziemna trasa turystyczna. Znajduje się ona koło Boryszyna. Po podziemiach oprowadzają tam wykwalifikowani przewodnicy, gwarantujący całkowite bezpieczeństwo. Wybierając się do podziemi, trzeba zaopatrzyć się w ciepłą odzież (nawet w lecie), należy też zabrać ze sobą własną latarkę. Do wyboru przez zwiedzających jest kilka tras po świecie ciemności. Podczas oglądania podziemi należy trzymać się grupy zwiedzających, a zimą dodatkowo uważać, aby nie płoszyć nietoperzy. Wchodzenie z otwartym ogniem oraz palenie papierosów jest wzbronione.
Interesujące dla turystów są też obiekty naziemne. Gmina Lubrza zaprasza na Lubrzański Szlak Fortyfikacji. Różne jego wersje (piesza, rowerowa, kajakowa, samochodowa) umożliwiają turystom zapoznanie się z unikalnymi obiektami architektury militarnej. Godny polecenia jest mostek forteczny w Nowej Wiosce. W bardzo dobrym stanie przetrwała w nim zatrzaskowa zapora przeciwpancerna. Atrakcją turystyczną jest śluza w Lubrzy (w północnej części wsi przy wylocie drogi do Staropola). Doskonale zachował się system spiętrzający wodę, a spadające jej masy tworzą malowniczy wodospad. Podczas zbierania grzybów w lasach na wschód od Staropola natrafić można na obiekty grupy warownej Korner składającej się z 3 dużych pancerwerków. Zdecydowanie odradzamy wchodzenie do ich wnętrz bez oświetlenia. Nie są zabezpieczone i łatwo można ulec w nich wypadkowi. Nie ma jednak w środku nic szczególnego do obejrzenia, wszystkie pomieszczenia są puste i wilgotne. Ciekawe są również pancerwerki w Staropolu i Boryszynie. W czasie wycieczki nad jez. Paklicko Wlk. Natkniemy się na ogromną śluzę. Posiada ona kilka ciasnych pomieszczeń technicznych z wyraźnie zachowanymi napisami w języku niemieckim.
Dla zainteresowanych podajemy adres strony internetowej, na której można dowiedzieć się więcej o Lubrzańskim Szlaku Fortyfikacji www.bunkry24.pl
