Urząd Gminy Lubrza - lubrza.pl

Lubrzański Szlak Fortyfikacji jest z pewnością największą atrakcją turystyczną gminy Lubrza. Fortyfikacje Ufortyfikowanego Frontu Łuku Odry i Warty (niem. Oder-Warthe-Bogen-Festungsfront zwany też Ostwall) powstałe w okresie międzywojennym pod względem wielkości porównywalne są z legendarną Linią Maginota we Francji, uznawaną za największe umocnienia na naszym globie. O ile jednak francuskie fortyfikacje są bardziej rozległe, to system podziemny Ostwall jest potężniejszy i można go śmiało uznać za największe podziemia fortyfikacyjne na świecie. Fortyfikacje to jednak nie tylko podziemia, które co roku przyciągają tysiące turystów z całego świata. To również ogromne, pojedyncze bunkry rozsiane po całej gminie Lubrza.

Podstawowe prace wykonano w latach 1933-34. W roku 1935 Generalny Inspektorat Saperów i Fortyfikacji przedstawił niemieckiemu dowództwu plany rozbudowy fortyfikacji w rejonie Odry i Warty. Przekraczały one najśmielsze oczekiwania dowódców. W myśl tego projektu miał powstać olbrzymi, połączony gigantycznymi podziemiami obszar obronny, najeżony przeszkodami terenowymi orz schronami bojowymi. W tym samym roku Hitler osobiście wizytował miejsce robót.

Podstawę obrony systemu fortyfikacji stanowiły ogromne, żelbetowe schrony, stanowiące szczyt ówczesnych rozwiązań technicznych. Podzielono je na kilka kategorii w zależności od grubości ścian i pancerza oraz rodzaju uzbrojenia. Najpotężniejsze z nich miały posiadać ściany o grubości dochodzącej do 3,5 metra.

Planowano również budowę baterii pancernych. Były to żelbetowe stanowiska ogniowe dla artylerii 100 mm lub 150 mm. Jedna z nich miała powstać w rejonie Boryszyna.

Zachowały się tu w doskonałym stanie podziemia będące zapleczem baterii, zwane ze względu na ich przebieg Pętlą Boryszyńską. Planowano też wykonanie tzw. „milczących schronów”, czyli mocno zamaskowanych bunkrów, z których ogień miał być otwierany dopiero w bezpośredniej bliskości przeciwnika.

Na zewnątrz oprócz tzw. pancerwerków (były to typowe bunkry Ostwall) istniał cały system okopów, mostków fortecznych, śluz i systemów spiętrzeń wody.

Zwiedzanie podziemi dostarcza niezapomnianych przeżyć. Przebywanie w nich bez przewodnika jest zabronione i niebezpieczne. Zwiedzanie Pętli Boryszyńskiej - części podziemi znajdujących się na terenie gminy Lubrza – jest możliwe dzięki ZB EKO-FORT, który udostępnia podziemną trasę turystyczną. Znajduje się ona koło Boryszyna. Po podziemiach oprowadzają tam wykwalifikowani przewodnicy, gwarantujący całkowite bezpieczeństwo. Wybierając się do podziemi, trzeba zaopatrzyć się w ciepłą odzież (nawet w lecie), należy też zabrać ze sobą własną latarkę. Do wyboru przez zwiedzających jest kilka tras po świecie ciemności. Podczas oglądania podziemi należy trzymać się grupy zwiedzających, a zimą dodatkowo uważać, aby nie płoszyć nietoperzy. Wchodzenie z otwartym ogniem oraz palenie papierosów jest wzbronione. W punkcie obsługi turystów można kupić pamiątki oraz jedzenie i napoje. Trasa czynna jest przez cały rok w następujących terminach: od 1.07 do 31.08 codziennie od godz 10 do 18 od 1.04 do 30.06 oraz 1.09 do 30.10 w godzinach od 10 do 16 z wyjątkiem poniedziałków w okresie od 1.11 do 31.03 zwiedzanie podziemi po uprzednim zgłoszeniu w Z.B. EKO-FORT 66-218 Lubrza ul. 3 Maja 5 tel. 68-38-132 00 tel/fax 68-38-132-54 tel. 507-827-411 601-700-274

Interesujące dla turystów są też obiekty naziemne. Gmina Lubrza zaprasza na Lubrzański Szlak Fortyfikacji. Różne jego wersje (piesza, rowerowa, kajakowa, samochodowa) umożliwiają turystom zapoznanie się z unikalnymi obiektami architektury militarnej. Godny polecenia jest mostek forteczny w Nowej Wiosce. W bardzo dobrym stanie przetrwała w nim zatrzaskowa zapora przeciwpancerna. Atrakcją turystyczną jest śluza w Lubrzy (w północnej części wsi przy wylocie drogi do Staropola). Doskonale zachował się system spiętrzający wodę, a spadające jej masy tworzą malowniczy wodospad. Podczas zbierania grzybów w lasach na wschód od Staropola natrafić można na obiekty grupy warownej Korner składającej się z 3 dużych pancerwerków. Zdecydowanie odradzamy wchodzenie do ich wnętrz bez oświetlenia. Nie są zabezpieczone i łatwo można ulec w nich wypadkowi. Nie ma jednak w środku nic szczególnego do obejrzenia, wszystkie pomieszczenia są puste i wilgotne. Ciekawe są również pancerwerki w Staropolu i Boryszynie. W czasie wycieczki nad jez. Paklicko Wlk. Natkniemy się na ogromną śluzę. Posiada ona kilka ciasnych pomieszczeń technicznych z wyraźnie zachowanymi napisami w języku niemieckim.

Dla zainteresowanych podajemy adres strony internetowej, na której można dowiedzieć się więcej o Lubrzańskim Szlaku Fortyfikacji www.bunkry24.pl